Yeni koronavirüs hakkında merak ettikleriniz
Koronavirüsler (CoV) soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hasta- lıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Yeni Koronavirüs (COVID-19), ilk olarak Aralık ayının sonlarında Çin’in Vuhan eyaletinde ateş, öksürük, nefes darlığı gibi solunum yolu belirtileri gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlandı. Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edildi. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere, Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayıldı.
Belirtiler
En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebiliyor.
Nasıl bulaşır?
Hasta bireylerin öksürmeleri, aksırmalarıyla ortama saçılan damlacıkların solunması yoluyla bulaşır. Hastaların solunum parçacıklarıyla kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesiyle de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir.
Risk grubu
COVID-19 enfeksiyonuyla ilgili şimdiye kadar edinilen bilgiler, bazı insanların daha fazla hastalanma ve ciddi semptomlar geliştirme riski altında olduğunu gösteriyor. Vakaların yüzde 80’i hastalığı hafif geçiriyor. Yüzde 20’si ise hastane koşullarında tedavi ediliyor. Hastalık genellikle 60 yaş ve üzerindeki kişileri daha fazla etkiliyor. Ayrıca kalp hastalığı, hipertansiyon, diyabet, kronik solunum yolu hastalığı, kanser gibi kronik hastalığı olanlar ve sağlık çalışanları da risk altında. Çocuklarda hastalık nadir ve hafif görünüyor. COVID-19’un hamilelik sırasında anneden bebeğe bulaştığına dair bir kanıt da bulunmuyor.
Tanı nasıl konur?
Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler Türkiye’de mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarı’nda ve belirlenmiş Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılıyor.
Yeni koronavirüsten korunmak için hijyen önerileri
- El temizliğine dikkat edilmeli.
- Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı.
- Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemeli.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalı, mümkünse en az 1 metre uzakta bulunulmalı.
- Özellikle hasta insanlarla ve çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmeli.
- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkünse sağlık merkezlerine gidilmeli.
- Sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmeli.
- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendille örtülmeli.
- Kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda dirsek içi kullanılmalı
- Mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalı.
- Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalı; iyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
- Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli noktalardan kaçınılmalı.
- Mümkün olduğu kadar yurt dışına yolculuk yapılmamalı.
- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmeli.
Paylaş
