Şeker hastalığı hakkında bilmedikleriniz

Pankreas bezinin yeterince insülin hormonu salgılayamamasına veya salgıladığı insülin hormonunu etkili şekilde kullanamamasına bağlı olarak şeker hastalığı gelişir ve ömür boyu sürer. Nasıl geliştiğini merak edenler için hemen söyleyeyim; gıdalardan aldığımız karbonhidrat önce glikoza dönüşür. Glikoz vücudumuzun enerji ihtiyacını karşılar. Glikoz ihtiyaçtan fazla alınırsa karaciğer ve yağ dokusunda glikojen olarak depolanır. Bu hastalıkta besinlerdeki şeker (glikoz) kullanılamaz ve kan şekeri yükselir, buna hiperglisemi denir. İnsülin bu noktada anahtar bir göreve sahiptir. Ardından bir hastalık tablosu ortaya çıkar. Ancak zamanında teşhis ve uygun tedavinin yanı sıra düzenli beslenme ve egzersizle sağlıklı bir yaşam sürülebilir.
 

Belirtiler

Çok yemek yeme, çok idrar yapma, çok su içme, ağız kuruluğu, zayıflama-kilo kaybı, halsizlik, huy değişikliği, hassaslaşma, yorgunluk, sık enfeksiyon, yaraların geç iyileşmesi, ciltte kuruluk ve kaşıntı, el ayak uyuşması, vücutta sık sık enfeksiyonların gelişmesi (cilt ve idrar yolları) gibi belirtiler şeker hastalığının habercisidir.
 

Tip 1 şeker hastalığı

Tip 1 diyabet, insüline bağımlı şeker hastalığıdır. Pankreas dokusunda insülin salgılayan beta hücrelerinde otoimmün bir hastalık sonucu insülin salgılanması yoktur. Bu durum, dış etkenler (fiziksel-kimyasal nedenler) veya nedensiz olabilir. Birdenbire ortaya çıkar. Genetik ve çevresel faktörler bu hastalığın ortaya çıkmasında etkilidir. Bu hastalar ömür boyu insülini enjeksiyon olarak alırlar. Gebelikte şeker hastalığı olan annelerin bebeklerinin tip 1 diyabete yakalanma ihtimali yüksektir.

 

Tip 2 şeker hastalığı

Tip 2 şeker hastalığında insülin vardır ancak yetersizdir, çok azdır veya dokularda insüline direnç söz konusudur. Bu tip; hipertansiyon hastalarında, ailesinde diyabetik olanlarda, aşırı kilolu bebek doğumu yapan annelerde, stres altında yaşayanlarda, aşırı karbonhidratlı gıdayla beslenenlerde sık görülür. Şeker hastalarının yüzde 90’ı tip 2 diyabettir. Ağızdan alınan anti diyabetiklerle ve insülin enjeksiyonuyla tedavi edilir.

 

Vücuda etkisi

Diyabet de dediğimiz şeker hastalığı tüm vücudu ve organları etkileyen bir hastalıktır. Kalp-damar hastalıklarına neden olur. Özellikle göz damarlarını etkiler ve körlüğe kadar ilerler. Vücuttaki tüm kılcal damarları etkiler. Ciddi böbrek hastalıklarına neden olur. Felç ve demans gibi nörolojik hastalıklara neden olur. Sinir dokusunda, ciltte, mide bağırsak sisteminde hasar bırakabilir. Şeker hastalarında enfeksiyon sık gözlenir.

 

Beslenme önerileri

Bu hastalığa yakalanan kişilerin beslenmesine dikkat etmesi şarttır. Gıda çeşitliliğinin sağlanması oldukça önemli. Protein bakımından zengin, yağ ve karbonhidrat bakımından fakir bir diyet uygulanmalıdır. Dengeli beslenmeli, az ve sık yemek yenmelidir. Posalı gıdalar tüketilmelidir. Şeker tüketimi kontrollü olmalıdır. Ayrıca vücut ağırlığına da dikkat edilmelidir. Şeker hastalarının normal ölçülerde olması mühimdir. Ağırlıklı olarak yeşil sebze tüketilmelidir. Yapılan diyete yoğurt mutlaka eklenmelidir.

 

Tedavi

Şeker hastalığı tedavisinde genel prensip, şekerin yükselmesini ve buna bağlı belirtileri önlemektir. Ayrıca şeker hastalığına bağlı vücutta gelişebilecek komplikasyonları azaltmak veya yok etmek mühimdir. Bunların yanı sıra tedavi süresince hastanın mümkün olduğu kadar normal hayat sürmesini ve tedavi süreçlerine aktif katılımını sağlamak da büyük önem taşır. Şeker hastalığı tedavisinin doktor, hasta, diyetisyen, aile ve eğiticiden oluşan bir ekip işi olduğu da unutulmamalıdır.

Paylaş